Razem mieszkają, wspólnie działają
O projekcie „Razem mieszkamy – wspólnie działamy”, w tym o kształceniu lokalnych liderów oraz o inicjatywach planowanych w trzech powiatach województwa lubelskiego z Anną Maciąg – Pazik, wiceprezes Fundacji Aktywności Obywatelskiej, rozmawia Elżbieta Mielniczuk.
Proszę określić, kim są ci, którzy wspólnie mieszkają i w jaki sposób te osoby działają?
Nasz projekt pod tytułem „Razem mieszkamy - wspólnie działamy” adresowany jest do aktywnych mieszkańców województwa lubelskiego z trzech powiatów: zamojskiego, biłgorajskiego i lubelskiego. Mieszkańcy w tych powiatów w ramach projektu wspólnie podejmują działania na rzecz swoich społeczności. Projekt adresowany jest do osób w każdym wieku, liderami naszego projektu są osoby od 16. do ponad 70. roku życia.
Jak można określić, kim są liderzy? Co ich zachęca, żeby się angażować?
Nasi uczestnicy to osoby, którym chce się robić coś dla swoich małych ojczyzn, dla dobra wspólnego lokalnych społeczności. Są to osoby, tak jak powiedziałam, w różnym wieku, tak więc grupy szkoleniowe w tych trzech powiatach były międzypokoleniowe, ale wszystkich uczestników łączy to, że podejmują działania wolontariacko - poświęcając swój wolny czas na rzecz rozwiązywania lokalnych problemów. To są osoby z pomysłami, co zrobić w swoich miejscowościach, żeby wszystkim mieszkańcom żyło się lepiej. I chcą te pomysły wdrażać w życie. A nasz projekt umożliwia im to.
Dlaczego te osoby chcą działać z Fundacją Aktywności Obywatelskiej? Część z nich jest już zaangażowana w działalność społeczną.
Cieszymy się, że jesteśmy już dosyć rozpoznawalni na terenie naszego województwa. W tym roku obchodziliśmy 18 urodziny i jak nasza nazwa mówi, jesteśmy Fundacją Aktywności Obywatelskiej. Jako cel stawiamy sobie wspieranie tej aktywności obywatelskiej poprzez mobilizowanie do działania osób, które dotychczas nie działały, ale również dajemy działaczom społecznym poczucie, że nie są sami. Celem naszego projektu jest również pokazanie, że są takie osoby na terenie naszego województwa i podziękowanie im w ten sposób za ich działalność. Osoby przystępujące do projektu często już miały doświadczenia w pracy społecznej, natomiast w naszym projekcie czują wspólnotę z innymi osobami, z innymi działaczami. Poznają się wzajemnie, wymieniają się doświadczeniami i przemyśleniami, co zrobić dla swoich społeczności. Jest to taka wartość dla nich i cieszymy się z tego, że 36 osób, po około 12 w każdym powiecie, przyłączyło się do naszego projektu.
W jaki sposób Fundacja Aktywności Obywatelskiej wspiera tych liderów?
W ramach naszych działań liderzy - uczestnicy projektu przeszli cykl szkoleń, które zakończyły się w maju. Nazwaliśmy je Pracownią Wiedzy i Umiejętności, w ramach której uczestnicy poznawali metody, jak wpływać na życie społeczne i poznali narzędzia komunikacji z władzami, przygotowywali autorskie pomysły działań na rzecz swoich lokalnych społeczności, uczyli się również tego, jak angażować inne osoby do działania, jak pobudzać aktywność w dotychczas biernych członkach społeczności, jak współpracować z wolontariuszami i jak przełamywać niechęć między osobami z różnych środowisk w zakresie prowadzenia działań partycypacyjnych na rzecz swoich społeczności. Bo celem naszego projektu jest również to, żeby integrować osoby o różnych poglądach, o różnym pochodzeniu, ze społecznością lokalną. W projekcie ważny jest element włączenia uchodźców z Ukrainy w działania na rzecz lokalnych społeczności. Kładziemy nacisk, aby uchodźcy przybyli do Polski po wybuchu wojny na Ukrainie poczuli się współodpowiedzialni za nasze społeczności, żeby chętnie włączali się w działania na rzecz rozwiązywania lokalnych problemów, żeby swój potencjał wykorzystywali w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego w naszych miejscowościach.
Uczestnicy Projektu zakończyli szkolenia. Jakie jeszcze zadania stoją przed nimi?
Uczestnicy są już przygotowani do podjęcia inicjatyw obywatelskich rozwiązujących lokalne problemy. W ramach szkoleń, które się zakończyły, a także w ramach spotkań coachingowych, które dopiero się rozpoczęły, liderzy będą mieli zapewnione wsparcie w przygotowywaniu i realizacji inicjatyw. Do końca bieżącego roku odbędzie się 36 inicjatyw obywatelskich, które są odpowiedzią na konkretne problemy danych społeczności lub danej grupy, dostrzeżonych przez liderów z konkretnych organizacji.
Inicjatywy dotyczyć będą kwestii związanych z integracją różnych grup w społeczności lokalnej.
Planowane są działania na przykład w zakresie promowania mediacji rówieśniczych, rozwiązywania konfliktów. Jeden z liderów przygotowuje z grupą pomocników informator dla seniorów z powiatu biłgorajskiego. Inne pomysły to organizacja dnia aktywności sąsiedzkiej, integracja młodzieży z seniorami, pikniki integracyjne, ogniska, które mają na celu włączanie w społeczność osób z problemami zdrowotnymi, osób niepełnosprawnych.
Wiele inicjatyw będzie się skupiało również na włączeniu uchodźców w życie społeczne. Planowane są działania w postaci wspólnych zabaw integracyjnych czy wspólnych spotkań osiedlowych. Inicjatywy mają też za zadanie przełamywanie barier pomiędzy różnymi grupami wiekowymi, pomiędzy osobami o różnych poglądach, o różnym światopoglądzie tak, aby wzrastała wzajemna życzliwość; wychodzimy z założenia, że jeśli znamy jakąś grupę, która inaczej myśli niż my albo wyznaje inne wartości, to istnieje szansa, że dostrzeżemy również to, co mamy wspólnego. Nasz projekt ma za cel m.in. niwelować negatywne nastawienie do osób inaczej myślących, do osób z innymi poglądami i wartościami.
Czy działania w projekcie, w tym inicjatywy, ograniczą się tylko do terenu Miasta Lublin Miasta Biłgoraj i Miasta Zamość, czy też wyjdziecie poza granice miast?
Część liderów zamieszkuje tereny wiejskie powiatów biłgorajskiego, zamojskiego i lubelskiego, zatem działania będą również w małych miejscowościach na terenie tych powiatów.
Powiedziałaś, że Liderzy będą mieli wsparcie, że nie będą sami w swoich działaniach. Na czym to wsparcie będzie polegało?
Założeniem projektu jest to, że każdy z liderów musi zaktywizować trzy osoby w dowolnym wieku powyżej 16 roku życia do tego, aby włączyły się w te wspólne działania, czyli lider ma za zadanie znaleźć kogoś i zmotywować go do tego, żeby razem przygotować inicjatywę i razem podjąć się działań na rzecz społeczności lokalnej. Jednak te grupki - lider plus trzech pomocników, będą miały również wsparcie tak zwanego coacha ze strony Fundacji Aktywności Obywatelskiej, aby nie czuli się samotnie, aby nie zrezygnowali z tych działań, aby mieli poczucie że ktoś ich wspiera wiedzą i doświadczeniem w zakresie realizacji inicjatyw i współpracy z osobami decyzyjnymi w społeczności lokalnej.
Co jako przedstawicielka Fundacji Aktywności Obywatelskiej uznasz za sukces po zakończeniu realizacji projektu?
Sukcesem niewątpliwie będzie udział w inicjatywach dużej liczby mieszkańców województwa lubelskiego – to, że znajdą się chętni, którzy będą chcieli w nich uczestniczyć, także z grupy uchodźców. Ale największym sukcesem będzie poczucie, że osoby o różnych poglądach potrafią wspólnie coś zrobić, potrafią wspólnie się dogadać. To było zauważalne już na szkoleniach czy na wiecach partycypacyjnych. Wiece były elementami promującymi projekt, podczas których uczestnicy mimo różnic w podejściu do wielu kwestii: światopoglądowych, czy generalnie społecznych, potrafili ze sobą rozmawiać, potrafili w sposób kulturalny tłumaczyć swoje racje. Mamy nadzieję, że inicjatywy też będą taką szansą - płaszczyzną wymiany poglądów w sposób nie zawierający agresji. Bo trzeba rozmawiać i mówić śmiało o swoich poglądach, ale bardzo negatywnym jest wywyższanie się oraz przekonanie, że tylko nasz pogląd jest słuszny i właściwy. Z taką przemocową komunikacją zwracamy się niekiedy do innych, a ten projekt ma nauczyć naszych liderów, ich pomocników oraz uczestników inicjatyw porozumienia bez przemocy, dochodzenia do konsensusu, dążenia do współpracy, żeby podejmowali działania i współpracowali z osobami o innych poglądach, o innym sposobie myślenia.
Jaka trwała wartość pozostanie po zakończeniu realizacji projektu?
Mamy nadzieję że trwałość projektu będzie osiągnięta poprzez zmianę w grupie odbiorców: zdobędą oni umiejętność realizacji działań na rzecz wspólnoty, ale też posiądą umiejętność komunikacji z osobami o innych poglądach. Wzrośnie ich motywacja do dalszych działań, staną się liderami dowartościowanymi przez to, że zostaną dostrzeżeni również przez media. Planujemy, aby każda z inicjatyw była upowszechniana w lokalnych i regionalnych mediach, ale chcemy również i mamy nadzieję, że tak się stanie. Każdy z liderów będzie miał trzech pomocników czyli chodzi nam o to, żeby te 144 osoby poczuły, że warto działać, warto podejmować współpracę, rozwiązywać problemy, i że mamy wpływ na naszą rzeczywistość. Pragniemy, żeby nie gasła w nich taka chęć do dzielenia się ze sobą swoim potencjałem i swoim czasem. Żeby uczestnicy mieli poczucie, że czas spędzony wspólnie na przygotowaniu i realizacji inicjatywy był czasem dobrym również dla ich rozwoju osobistego.
Dziękuję za tak szczegółowe zaprezentowanie jednego z projektów realizowanych przez Fundację Aktywności Obywatelskiej.
Projekt „Razem mieszkamy – wspólnie działamy!” finansowany jest przez Islandię Liechtenstein I Norwegię z Funduszy EOG I Funduszy Norweskich w ramach Programu Aktywni Obywatele - Fundusz Regionalny
