W dawnych czasach rodzina składała się z co najmniej trzech pokoleń. Dziś dorastające dzieci wyprowadzają się z domu, wybierając niezależność i prywatność. Obecnie w opinii publicznej panuje przekonanie, że każdy powinien jak najszybciej się usamodzielnić i „pójść na swoje”.
Jeżeli tak się nie dzieje i dorosłe dzieci zostają przy rodzicach dłużej, niż jest to konieczne, często są odbierane jako mało zaradne i słabo przygotowane do samodzielnego życia. Czy zawsze jest to słuszna opinia? Wydaje się, że nie. Po pierwsze często nie od razu młoda rodzina może znaleźć mieszkanie albo je wynająć. Przynajmniej przez jakiś czas musi je dzielić z rodzicami/teściami. Po drugie, relacje w rodzinie mogą być tak dobre, że młodzi wybiorą życie pod jednym dachem, zakładając, że im więcej osób w domu, tym weselej. Dziadków ominie syndrom pustego gniazda, a rodzice i dzieci będą mieć w zasięgu ręki źródło pomocy i mądrości życiowej.
Tworzenie wspólnego domu sprawia, że każdy jej członek może liczyć na pomoc ze strony innych, ale także sam pomagać w razie konieczności. Na przykład dziadkowie zajmują się wnukami, odbiorą z przedszkola czy podadzą w czasie kiedy rodzice są w pracy. W zamian natomiast dorosłe dzieci wspierają swoich starszych rodziców, wyręczają ich w cięższych pracach domowych, zrobią im większe zakupy i tak dalej. W przypadku seniorów jest ważne także to, że w razie pogorszenia się ich samopoczucia czy nagłych problemów zdrowotnych, któryś z domowników będzie mógł udzielić pomocy. Łatwiej jest także podzielić się obowiązkami domowymi.
Z drugiej strony kiedy seniorzy, przyzwyczajeni do samodzielnego życia, w razie zmiany okoliczności muszą przyjąć do swojego domu swoje dziecko wraz z jego rodziną, bez wątpienia muszą liczyć się z tym, że ich codzienne, poukładane życie ulegnie wielkim zmianom. Starszym osobom znacznie trudniej jest przystosować się do nowych warunków, dlatego rodzina seniora powinna dać mu czas na aklimatyzację. Nie można oczekiwać, że od pierwszego momentu wszystko będzie się układało idealnie, trzeba mieć na uwadze, jak silnie oddziałuje tak duża zmiana na starszą osobę. Z drugiej strony, warto zadbać od razu o ustalenie zasad wspólnego funkcjonowania pod jednym dachem. Powinny one być jednakowe dla wszystkich. Nie można oczekiwać, że ktoś w swoim domu się podporządkowywał jednemu domownikowi. Z tego względu ważne jest także, aby nie przemilczać problemów, tylko rozmawiać o nich od razu, kiedy się pojawią.
Aby taki kolorowy scenariusz życia w rodzinie wielopokoleniowej się sprawdził, należy przestrzegać kilku reguł. Mimo wspólnego życia pod jednym dachem, każdy z osobna ma prawo do swojej przestrzeni i wyłącznie swoich spraw. Wspólne mieszkanie nie stanowi o tym, że absolutnie wszystko trzeba uzgadniać z resztą, wszystkim się dzielić i konsultować swoje plany. Każdy ma prawo do swoich zasad i przyzwyczajeń, oczywiście z poszanowaniem innych domowników.
Zamieszkiwanie z rodziną wielopokoleniową jednak wymaga zmiany ośrodka uważności z „ja” na „wy”, a niektóre zasady powinny obowiązywać wszystkich. Każdy członek rodziny ma te same prawa, ale także obowiązki, jeśli chodzi o budowanie dobrych relacji. Nie wietrzę mieszkania, jeśli tylko mnie jest gorąco, a inni marzną. Nie robię herbaty wyłącznie dla siebie, nie zajmuję łazienki na długo, kiedy ktoś się spieszy do pracy. Dbać o innych tak, jakbym chciał/a, aby zadbano o mnie. Jeśli zrezygnuję z czegoś dlatego że komuś bardzo zależy, mogę oczekiwać, że inni też pójdą mi na rękę, kiedy ja będę tego potrzebować.
Projekt „W rodzinie siła! Wsparcie aktywności lubelskich rodzin” sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030.
